Bütçede, yeni orta vadeli programda (OVP) da hedeflendiği gibi bozulma başladı. Vergi gelirlerindeki büyük artışa karşın bütçe geçen ay dev açık verdi. Yurttaşın sırtındaki ÖTV, KDV gelirleri katlandı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın (HMB), Eylül 2023 ile ilgili dün açıkladığı merkezi yönetim bütçe sonuçlarına göre Eylül 2022’ye kıyasla gelir yüzde 113.2 artarak 441.3 milyar lira, gider yüzde 99.8 artarak 570.5 milyar lira ve açık yüzde 64.3 artarak 129.2 milyar lira oldu. Böylece bütçe iki ay sonra yeniden ve büyük miktarda açık vermeye başladı. Yine eylülde faiz gideri yüzde 113.7 artışla 70.8 milyar lira, vergi geliri ise yüzde 122.6 artışla 386.2 milyar lira oldu. Ayrıca faiz dışı bütçe dengesi 58.5 milyar lira açık verdi. Yılın ilk dokuz ayında ise gelir yüzde 74.2 artışla 3 trilyon 440 milyar lira, gider yüzde 95.6 artışla 3 trilyon 953 milyar lira ve açık yüzde 1026 artışla 512.6 milyar lira oldu. Bu kapsamda faiz gideri yüzde 127.3 artışla 470.9 milyar lira, vergi geliri yüzde 81 artışla 2 trilyon 982 milyar lira. Faiz dışı denge de 41.7 milyar lira açık verdi. Anımsanacağı gibi ek bütçe sonrası OVP’de bu yıl için 1.6 trilyon TL bütçe açığı hedefleniyor. Diğer detaylar şöyle:
ÖRTÜLÜ 4 MİLYAR TL
Eylül ayları itibarıyla gelir vergisi 32.6 milyar TL’den 64.2 milyar TL, Dahilden KDV 16.1 milyar TL’den 55.8 milyar TL, ÖTV 37.7 milyar TL’den 98.7 milyar TL, ithalden KDV 54.5 milyar TL’den 93.3 milyar TL’ye çıktı.
Gizli hizmet giderleri olarak ifade edilen “örtülü ödenek”ten eylülde 642.3 milyon TL, dokuz aylık dönemde ise 3.8 milyar TL harcama yapıldı.
İktidar yeni dönemde tasarruftan söz etse de temsil ve tanıtma giderleri için dokuz ayda 841.1 milyon TL harcama yapıldı. Bu yıl için toplam bütçe ödeneği 938.9 milyon TL’ydi.
Görevlendirme gideri olarak adlandırılmaya başlanan görev zararları kapsamında Elektrik Üretim AŞ’ye eylülde 6.7 milyar TL, ilk dokuz ayda 42.3 milyar TL aktarıldı. Bedava doğalgazın faturası bütçeye yansımaya başladı. Eylülde BOTAŞ’a 14 milyar TL aktarıldı. dokuz aylık dönemde aktarılan rakam ise 46 milyar TL’ye ulaştı.
Öte yandan ek motorlu taşıtlar vergisinden yapılan tahsilat ilk dokuz ayda 14.1 milyar TL oldu. Tahakkuk tutarı 36.8 milyar TL’ydi.
