Hollanda, bu yılın başlarında ABD’nin ihracat kısıtlamalarını takiben bazı çip üretim ekipmanlarının Çin’e sevkiyatına ilişkin ihracat lisanslarını iptal etmiş ve ASML’nin satışları durdurulmuştu. Bu vesileyle Çin’in ASML’den almayı planladığı DUV (Derin Ultraviyole) makinelerinin satışı engellenmişti. Ancak görünüşe göre Çin’in ASML’ye erişimi daha da kısıtlanabilir. Zira Hollanda, Çin’in ASML araçlarından askeri avantaj elde etmeye çalıştığını düşünüyor. Çin’e yeni kısıtlamalar gelebilir
Hollanda, ASML’nin gelişmiş derin ultraviyole (DUV) litografi araçlarından bazılarının Çin’e ihracatını yasaklamış olsa da, şirket Çinli müşterilerine yüz milyonlarca dolar değerinde litografi sistemler göndermeye devam ediyor. Reuters’in haberine göre Hollanda Ticaret Bakanı Geoffrey van Leeuwen, ASML’nin ekipmanlarının Çin ordusunu güçlendirmek için kullanılabileceğinden endişe duyuyor.
Geoffrey van Leeuwen’e göre Çin, ASML’nin araçlarını kullanarak yüksek değerli silah sistemleri ve kitle imha silahları için gelişmiş çipler üretebilir. Van Leeuwen, sonuç olarak Hollanda hükümetinin ihracat lisansı kararlarını gözden geçirirken dikkatini istenmeyen kullanım riski üzerine yoğunlaştırması gerektiğinin altını çiziyor. Haliyle bu endişeler Çin’in çip üretim araçlarına erişimini daha da zorlaştırabilir.
Çin, 18 yeni fabrika inşa ediyor
Geçtiğimiz yılın son çeyreğinde getirilen lisans zorunluluğuna rağmen Hollanda hükümeti Çin’e gelişmiş yarı iletken ekipman ihracatı için birkaç lisansı onaylarken bazılarını da iptal etmişti. ASML ise Çin’e yönelik kısıtlamaların sıkılaşması halinde işlerinin etkileneceği uyarısında bulunuyor. Öte yandan Çinli şirketler hızlı bir şekilde çok sayıda yarı iletken üretim fabrikaları inşa ediyor. Bu türde 18 fabrikanın 2024’te faaliyete geçmesi bekleniyor. Bu tesislerin ASML’nin ekipmanlarına ihtiyacı var ancak bunlar gelişmiş litografilerden ziyade daha olgun süreçlere odaklanacağı söyleniyor. Günümüzde 28nm veya daha önceki nesiller “olgun” ve “eski” süreçler olarak kabul edilse de bu teknolojilerle üretilen ekipmanların askeri amaçlı kullanımı performans açısından bir sorun yaratmıyor.
Bu nedenden dolayı son dönemlerde ABD’nin Çin’e yönelik ihracat kısıtlamalarını genişletmeyi düşündüğü söylentileri ortaya çıkmış durumda. Eğer ABD böyle bir karar alırsa DUV ekipmanlarında gördüğümüz gibi Japonya, Hollanda, Tayvan ve Güney Kore’nin de kısıtlamalara katılması olası.
